Het punt van… Brigitte van der Burg

UitzendScope is een uitgave voor uitzendondernemers door WePayPeople. Een tweemaandelijkse newspaper met thema’s gericht op uitzendondernemers. Inschrijven voor UitzendScope kan hier.

We zijn hard op weg naar een netwerk arbeidsmarkt

Dit voorjaar nam zij afscheid van de Tweede Kamer. Na zich tien jaar en vier maanden te hebben ingezet voor de VVD-fractie verruilt zij standplaats Den Haag voor Amersfoort om als voorzitter aan de slag te gaan bij de Nederlandse Bond Van Bemiddelings- en Uitzendsondernemingen (NBBU). Met Brigitte van der Burg heeft deze brancheorganisatie in een beweging een ondernemer, een bestuurder en een leider in huis gehaald met een dijk van een netwerk en een glasheldere visie.

Brigitte van der Burg is bestuurder bij Actal, het huidige Adviescollege toetsing regeldruk, als collega bestuursleden vanuit verschillende kampen haar aanmoedigen toch ook eens politiek partij te kiezen. Hoewel ze niet per se politiek geëngageerd is, verkeert ze door haar werk voor Actal wel vaak in politieke kringen.

Ze oriënteert zich op wat een lidmaatschap inhoudt en wordt lid van de VVD. “Als je lid wilt worden van een politieke partij is de eerste vraag die je jezelf stelt: waar hoor ik thuis? Ik ben een leven lang van mening dat mensen mee moeten doen in de samenleving en het nemen van eigen verantwoordelijkheid heb ik hoog zitten. Dus was de keuze snel gemaakt.” Dat VVD-lidmaatschap wordt een keerpunt in haar carrière.

Van zelfstandig ondernemer naar politicus, je grote wens?

“Niet onmiddellijk. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 werd ik na een paar jaar lidmaatschap uitgenodigd door de commissie die nagaat wie in aanmerking komt voor de kieslijst. In eerste aanleg vroeg ik me af of ik dit wel moest doen, want ik had net mijn bedrijf succesvol opgezet en vervulde enkele interessante bestuurlijke functies. Na wat aandringen, besloot ik toch eens te gaan praten. Dat kan per slot van rekening nooit kwaad. Van het ene gesprek kwam het andere en mijn interesse werd gewekt. Maar, voordat ik mezelf verkiesbaar zou stellen, wilde ik antwoord op twee voor mij belangrijke vragen: hoe zit het met de slangenkuil en hoe zit het met resultaten kunnen bereiken? Want in alles dat ik doe, is dat laatste mijn drijfveer.”

“In een gesprek met Mark Rutte heb ik hem deze vragen voorgelegd en zijn antwoord was helder: de slangenkuil is dezelfde als in het bedrijfsleven, alleen staan de schijnwerpers van de media erop waardoor kleine dingen soms enorm worden uitvergroot. En met de juiste focus, doorzettingsvermogen en de wil om hard te werken, kun je dingen bereiken.

Als ik terugkijk op tien jaar Kamerlidmaatschap klopt dat helemaal. Maar er komen nog een paar dingen bij om resultaat te boeken: je moet willen samenwerken, kunnen delen, anderen dingen gunnen en willen investeren in relaties. Want alleen krijg je niks voor elkaar.”

“De bijdrage aan de samenleving van uitzenders is sowieso enorm” 

Iets voor elkaar krijgen is sowieso een heel proces?

“Ja. Zeker als het gaat om besluitvorming op grote onderwerpen. Voor de buitenwacht is dat soms lastig te bevatten, maar als je eenmaal beseft dat de consequenties van beslissingen miljoenen mensen treffen, is studie naar het hoe en wat, het luisteren naar voor- en tegenstanders en afwegen van argumenten simpelweg noodzakelijk. Het gaat om het maken van wetgeving die regeringspartijen met overtuiging nastreven. Laat ik de Wet werk en bijstand als voorbeeld nemen. Begin deze eeuw stond langdurige werkloosheid wel op de agenda maar deze werd nogal slordig aangepakt. Verschillende partijen in de markt verdienden leuk geld aan allerlei projecten en reorganisaties bij arbeidsbureaus, maar, ik chargeer, er kwam niemand aan het werk. Mensen werden vooral ingeschreven voor een uitkering, aan het werk krijgen had niet de prioriteit.”

“Op 1 januari 2004 werd de Wet werk en bijstand van kracht. Daarin lag de focus op het terugbrengen van mensen naar het arbeidsproces. Aan deze wet is lang gewerkt; er is veel over gedebatteerd en het heeft veel tijd gekost om een werkbaar en aanvaardbaar wetsvoorstel er doorheen te krijgen. Ondanks kritiek van sommigen dat het toch vooral een schandalige bezuinigingsmaatregel zou zijn, bleek na 5 jaar 50% van het ‘granieten bestand’, een nogal denigrerende aanduiding voor de groep langdurig werklozen die nooit meer aan een baan zou komen door politieke tegenstanders van deze wet, weer aan het werk te zijn. Dezelfde ambtenaren die eerst mensen inschreven voor een uitkering waren nu mensen aan het werk aan het helpen. Dat is het effect van goede wetgeving en om daartoe te komen, is dus tijd nodig.”

Het sentiment rond de Wet werk en zekerheid is anders…

“Strikt genomen ben ook ik verantwoordelijk voor de WWZ, een gevolg van de manier waarop het vorige kabinet tot stand is gekomen. Maar in mijn optiek is het idee dat een wet het denken en handelen van mensen zal sturen slechts ten dele waar. Bij de WWZ is het uitgangspunt dat wanneer we werkgevers knijpen op het aantal tijdelijke contracten, ze mensen wel een vast contract aanbieden. Maar zo werkt het dus niet. In de praktijk overziet elke ondernemer, zeker de kleinere, de consequenties van die wet. En weet daarom dat als er iets mis gaat zijn bedrijf kan omvallen. Dus worden ze creatiever en gaan ze om de wet heen door bijvoorbeeld gebruik te maken van uitzendarbeid en zzp’ers.”

Dat is dus wel een puntje op de agenda van het volgende kabinet?

“Over het volgende kabinet gesproken: ik vind de reacties op de formatie wel komisch. Bij de vorige formatie viel iedereen over elkaar. Om te vertellen dat het allemaal veel te snel ging, waarvoor overigens goede redenen bestonden. Nu duurt het weer te lang..”

“De reden daarvoor is ook dat we het ons kunnen permitteren om lang te formeren. Want het gaat goed met Nederland. Niet in de laatste plaats omdat we de laatste jaren veel fundamentele hervormingen hebben doorgevoerd. Het grootste issue dat er nog ligt en waar ik grote hervormingen op verwacht, is de arbeidsmarkt. Dus ja, wat de samenstelling van het kabinet ook zal zijn, de arbeidsmarkt staat hoog op de agenda. Men is het onderling nog niet helemaal eens over de richting, maar er zullen knopen worden doorgehakt. Dan zal dat inderdaad gaan over de Wet werk en zekerheid, over het ontslagrecht en de loondoorbetaling bij ziekte, die uit de pas loopt.”

“Daarnaast zullen ook op pensioengebied hervormingen plaatsvinden. Dat zal niet makkelijk zijn omdat dat enorm veel geld kost. De veranderende economie, en daarbinnen de veranderde status van een werkend mens, maakt dat nodig; vroeger was je óf werknemer en vaak voor langere tijd bij een bedrijf in dienst óf je was ondernemer. Voor de een werd pensioen geregeld, de ander zorgde er zelf voor. Nu is een werkend mens veel korter in dienst bij een bedrijf, is de ene keer werknemer, dan weer ondernemer en dan weer een combinatie van die twee. Daar is het huidige pensioenstelsel niet goed op toegerust en daarom is hervorming nodig.”

Waarmee moet er bij hervorming- en rekening worden gehouden?

Wat is daarvoor nodig? “We moeten naar een economie waar mensen weerbaar zijn op de arbeidsmarkt. We moeten het ook niet hebben over een vaste baan of een flexibele baan, we moeten het hebben over hoe mensen van werk naar werk kunnen gaan. Op alle niveaus. Eén van de manieren waarop we met de NBBU daaraan bijdragen, is door onze leden duurzame inzetbaarheidsprojecten aan te bieden zoals die door het ministerie van Sociale Zaken worden gesubsidieerd en via VNO/NCW en MKB Nederland worden uitgezet. De NBBU zorgt voor begeleiding en training en voor de uitrol van de geleerde lessen via werkconferenties voor de leden die niet konden deelnemen. Deze projecten zijn erop gericht om werknemers bij uitzendbureaus en flexwerkers fit te houden zodat zij op een goede manier weten om te gaan met de veranderende arbeidsmarkt.”

“Aan dit initiatief nemen dertien branches deel. Wij zijn echter de enigen die in de driehoek inlener-werkgever-werknemer werken. Onder onze leden is veel enthousiasme voor deze projecten en is er grote bereidheid om in gesprek te gaan met de eigen werknemer en flexwerkers, om te ontdekken wat iemand wil. Dat is nodig, want je wilt van elkaar weten hoe je ervoor zorgt dat je weerbaar blijft op de arbeidsmarkt. Als je helder hebt wat iemands ambities zijn, kun je inzichtelijk maken hoe je die ambities kunt vormgeven en welke stappen er nodig zijn om van werk naar werk te gaan.”

Dat klinkt als maatwerk.

“Bijna. Het gaat erom dat je de middelen om mensen verder te brengen passend maakt voor de doelgroep. Bijvoorbeeld als het gaat om opleiding; het heeft geen zin mensen in schoolbanken te stoppen als ze zich daar niet thuis voelen. Dus wordt er gekeken naar training on the job, via e-learning of zelfs via games.”

“Ik ken een voorbeeld van een training in de vorm van een game voor medewerkers van benzinestations die hen alert maakt op gevaarlijke situaties en hoe dan te handelen. Die mensen zitten met plezier na werktijd, dus in hun vrije tijd, die game te spelen. En dus te leren, zich te bekwamen en te ontwikkelen. Zo motiveer je mensen en creëer je een win-win-win situatie: de intermediair kan goede mensen aanbieden, de inlener haalt goed opgeleide gemotiveerde mensen in huis en de medewerker ontwikkelt zich tot een weerbare, kansrijke deelnemer aan de arbeidsmarkt.”

De rol van de uitzenders wordt dus steeds belangrijker?

“De bijdrage aan de samenleving van uitzenders, payrollers en zzp-intermediairs is sowieso groot. Er worden talloze mensen van werk naar werk  geholpen. En vanuit de bijstand of WW aan het werk geholpen. Ook oudere werklozen, voor wie de afstand tot de arbeidsmarkt soms wel heel groot is geworden, komen via deze professionele intermediairs weer aan het werk. In een grote arbeidsmarktregio in het westen van het land hebben ze zelf uitgevonden dat 60 tot 70 procent van de mensen uit de bijstand die weer aan het werk komen, dit voor elkaar krijgen via professionele intermediairs. Een prettige bijkomstigheid: deze regio was met name tevreden over de samenwerking met NBBU-leden.”

“En ook binnen specifieke sectoren, zoals de bankensector waar op middle managementniveau en in administratieve functies enorm is gesneden, bieden professionele intermediairs oplossingen. Met name voor mensen die weliswaar twintig jaar ervaring hebben, maar aan potentiële nieuwe werkgevers toch een onduidelijk cv overleggen. Maak maar eens duidelijk wat je nu eigenlijk kunt na al die jaren, want zonder goed verhaal staat er niemand om je te springen.”

“Onze leden creëren een opstap voor deze mensen om de weg te vinden naar werk dat past, waarbij kwaliteiten worden aangesproken die op de arbeidsmarkt wél wat waard zijn. Die mensen hebben echter tijd nodig om die kwaliteiten bij zichzelf te ontdekken en het beeld dat over hen bestaat te weerleggen. En in de praktijk via een of meer werkervaringen zelf te beseffen en de werkgevers te laten zien dat ze inderdaad waarde hebben voor de arbeidsmarkt. Waardoor ze weer gemotiveerd raken, makkelijker een baan vinden en aan het werk blijven. Onze leden, zeker de MKB-leden van wie er een substantieel aantal specialistische markten bedienen en die doorgaans goed geworteld zijn in de lokale markten, spelen daarin een belangrijke rol. Hetzij op zichzelf, hetzij via ons Co-creating Network (zie kader).”

“Wat de samenstelling van het nieuwe kabinet ook zal zijn, de arbeidsmarkt staat hoog op de agenda”

Tenslotte, wat is je punt?

“We moeten het traditionele denken over werk loslaten en niet de contractvorm maar werknemer, of beter, de werker centraal stellen. En hem of haar weerbaar maken op een netwerk arbeidsmarkt waarin mensen van werk naar werk gaan. Onze leden, ook uitzenders in het algemeen, moeten daarin faciliteren en er structureel en substantieel aan bijdragen. De waarde van die bijdrage voor de ontwikkeling van de arbeidsmarkt wil ik de komende jaren, langs de kanalen die mij vertrouwd zijn, met de juiste timing links en rechts op de maatschappelijke en politieke agenda zetten. En daar heb ik enorm veel zin in.”